6 listopada 1950
6 listopada 1950 w Teatrze Polskim dał swój premierowy występ Zespół Ludowy Pieśni i Tańca „Mazowsze”.
Powstanie zespołu było związane z dwoma postaciami: Tadeuszem Sygietyńskim, kompozytorem wielu przedwojennych scen warszawskich oraz Mirą Zimińską, śpiewaczką, aktorką, również dobrze znaną warszawskiej publiczności. Wedle legendy tych dwoje podczas okupacji obiecało sobie, że jeśli przeżyją, to założą wspólnie nowy zespół. Ponieważ nowa władza chciała wspierać kulturę ludową, dotąd pozostającą poza głównym nurtem życia kulturalnego, toteż chętnie przystano na projekt nowego zespołu ludowego.
Dekretem ministra Kultury i Sztuki z 8 listopada 1948 utworzono Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca „Mazowsze”. Jako siedzibę wybrano dwór Karolin w podwarszawskich Otrębusach. Tadeusz Sygientyński jeździł po całym Mazowszu szukając młodych talentów, wywodzących się z wiejskich zespołów muzycznych. Wszyscy oni mieszkali, ćwiczyli i szkolili się w karolińskim dworku.
W dwa lata po powstaniu zespołu przyszedł czas na pierwszy koncert. Premiera odbyła się 6 listopada 1950 w Tatrze Polskim, jednym z niewielu przedwojennych budynków, które niewiele ucierpiały w czasie wojny. Zespół zachwycił. Nie było to odtwórcze śpiewanie zebranych pieśni ludowych, ale nowoczesne interpretacje, efektowne inscenizacje, połączone z tańcem w pełnym stroju regionalnym.
"Mazowsze" wystąpiło też w dwóch filmach: w 1953 roku w Przygodzie na Mariensztacie, skąd pochodzi fotos do niniejszej kartki i do którego skomponowano kilka piosenek, min. słynny Warszawski dzień; oraz w 1963 roku zaś w Żonie dla Australijczyka.
Chociaż zespół był tworzony odgórnie przez zawodowych artystów przy wsparciu czynników państwowych, to jednak okazał się niezwykle popularnym i oryginalnym zespołem, który promował polską muzykę tradycyjną tak w kraju, jak i za za granicą. W pierwszą trasę koncertową wyruszył oczywiście do Związku Radzieckiego (1951), później był Paryż i wiele, wiele innych miejsc. W ciągu 65 lat działalności zespół dał 6,5 tys. koncertów na całym świecie. Z zespołem związane są kariery wielu muzyków, np. Ireny Santor czy ojca Anny Marii Jopek - Stanisława Jopka.
W pierwszych latach istnienia zespołu pierwsze skrzypce odgrywał Tadeusz Sygietyńki, jako dyrektor, kompozytor i zbieracz twórczości ludowej. Zmarł w 1955 roku, co postawiło pod wielkim znakiem zapytania dalszy sens istnienia całej formacji. Jednak dzięki uporowi Miry Zimińskiej (wówczas już wdowy po Sygietyńskim), udało się zespół nie tylko uratować, ale również nadać mu nową energię.
Zespół ma opracowane nie tylko pieśni wsi mazowieckich, ale też może się pochwalić repertuarem charakterystycznym dla 42. regionów Polski.
Mazowsze istnieje do dzisiaj. Na początku listopada 2015 roku, w z okazji 65-lecia powstania, Mazowsze dało koncert na „patelni”, czyli przy wejściu do metra Centrum.
Kronika Filmowa 4/1950: Szkoła talentów wiejskich. Państwowy Zespół Pieśni i Tańca „Mazowsze” w Karolinie
Zobacz więcej materiałów Polskiej Kroniki Filmowej na stronie Repozytorium Cyfrowego Filmoteki Narodowej.
Mapa
Fotografia:
Kadr z filmu 'Przygoda na Mariensztacie' (1953). Występ zespołu Mazowsze - Fot. Dymitr Sprudin/Fototeka Filmoteki Narodowej
