28 marca 1936
Tak właśnie jeden z najważniejszych warszawskich prezydentów – Stefan Starzyński – zatytułował nowatorską wystawę, która wskazywała kierunki rozwoju Warszawy w przyszłości. W obszernym katalogu do wystawy prezydent miasta pisał:
Musimy rozpoznać funkcyjne zadania organizmu Warszawy, jako głównego ośrodka naszego Państwa i jednego z ośrodków Europy, oraz ustalić wynikające stąd prawa i warunki jej rozwoju. Musimy szukać dla poszczególnych zagadnień takich łożysk, któreby zgodnie z potrzebami przyszłości, możliwie zmniejszyły rozmiary pola wolnego ścierania się sił, kształtujących miasto. Na takiej tylko podstawie wewnętrznego ładu można zbudować harmonijne dzieło przestrzenne, godne nowych czasów, które przyjść muszą, a uchronić się od widma miast pobojowisk walk gospodarczych i społecznych, które nam pozostawił wiek XIX-ty. Ogromna jest odpowiedzialność tych, którzy formują przyszłość Warszawy. Od dzisiejszych postanowień zależy w wielkiej mierze zdrowie fizyczne, społeczne i estetyczne przyszłych obywateli, zależy zdolność miasta do pełnienia jego naturalnych zadań gospodarczych i administracyjnych. […] Chcemy poprzez tę wystawę zmobilizować wszystkie siły twórcze, które przyczynić się mogą do właściwego rozwoju Warszawy tak, aby stolica stała się nie tylko ukochaną przez wszystkich ale prawdziwie piękną stolicą Polski.
Ciekawostką było uwzględnienie w planie budowy metra oraz monumentalnej Dzielnicy Marszałka Józefa Piłsudskiego (w miejscu Pól Mokotowskich), która – słowami Starzyńskiego – miała „stanowić symbol ładu i porządku zaprowadzonego przez rządy Marszałka”. Wojna przerwała plany rozbudowy, nigdy już do nich nie wrócono.
Źródło:
Warszawa przyszłości, red. Stefan Starzyński, Warszawa 1936.
Mapa
Fotografia:
Otwarcie wystawy "Warszawa przyszłości" w Muzeum Narodowym w Warszawie - Źródło: Zbiory Narodowego Archiwum Cyfrowego