11 maja 1958
Po 13 latach od zakończenia II wojny światowej do Łazienek Królewskich powrócił zrekonstruowany pomnik Fryderyka Chopina. Jego odtworzenie nie było łatwym zadaniem. Wysadzony przez Niemców w 1940 r. pomnik autorstwa Wacława Szymanowskiego został pocięty palnikami na mniejsze fragmenty, a następnie wywieziony i przetopiony - prawdopodobnie na armaty.
Co gorsza Niemcy w czasie wojny zniszczyli wszystkie modele pomnika, w tym pomniejszony dwukrotnie drewniany model stojący w Muzeum Narodowym w Poznaniu. Odtworzenie rzeźby było możliwe dzięki zachowanej drewnianej kopii głowy (ukrytej w Muzeum Narodowym w Poznaniu), modelowi pomnika odnalezionemu w ruinach willi Szymanowskiego w Warszawie, oraz przedwojennym zdjęciom. Znaleziona w 1946 r. składzie złomu we Wrocławiu głowa Chopina, wbrew początkowym doniesieniom, okazała się być jedynie pomniejszonym próbnym odlewem a nie fragmentem zniszczonego pomnika. W 1958 r. Warszawa odzyskała jeden z najbardziej charakterystycznych pomników. Co ciekawe, z powstaniem oryginału wiąże się historia, która wcale nie musiała zakończyć się sukcesem.
Komitet Budowy Pomnika Chopina został powołany już w 1902 r., ale musiały minąć aż 24 lata zanim pomnik został odsłonięty w Łazienkach. Dopiero w 1908 r. został rozpisany konkurs na pomnik. Następnie w związku z głośną krytyką zwycięskiego projektu, przed Szymanowskim stanęła konieczność wyjednania aprobaty Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu – w tym celu udał się do stolicy Cesarstwa Rosyjskiego i uzyskał poparcie ciotki cara Mikołaja II – księżnej Marii Pawłownej. Kolejnym problemem było wykonanie odlewu we francuskiej firmie, która model pomnika otrzymała w 1914 r. ale wkrótce po I wojnie światowej zbankrutowała. Dopiero w listopadzie 1926 r. udało się odsłonić monumentalne dzieło autorstwa Wacława Szymanowskiego przedstawiające Fryderyka Chopina siedzącego pod wierzbą. Sam pomnik stanął nad sadzawką, którą wraz z cokołem i resztą otoczenia pomnika zaprojektował Oskar Sosnowski.
Odbudowany pomnik stał się miejscem organizowania regularnych koncertów Chopinowskich. Siedząc wokół sadzawki, wśród kwitnących krzewów róż, melomani z całego świata mogą się wsłuchiwać w mazurki, polonezy, nokturny i inne utwory skomponowane przez Fryderyka Chopina.
Ciekawostką jest, że kopie tego pomnika stoją w japońskim mieście Hamamatsu, z kolei w Chicago tamtejsza polonia prowadzi zbiórkę na rzecz postawienia u siebie kopii warszawskiej rzeźby.
Kronika Filmowa 45/1946: Odnalezienie we Wrocławiu głowy pomnika Chopina
Zobacz więcej materiałów Polskiej Kroniki Filmowej na stronie Repozytorium Cyfrowego Filmoteki Narodowej.
Mapa
Fotografia:
Wycieczka przed pomnikiem Fryderyka Chopina, 08.05.1976 - Fot. Grażyna Rutowska/Zbiory Narodowego Archiwum Cyfrowego
