24 czerwca 1954
Noc z dnia 23 na 24 czerwca to popularne Święto Wianków, które już od początków XIX wieku gromadziły nad Wisłą spragnionych zabawy mieszkańców miasta. Święto wyrosło z ludowej tradycji radosnego obchodzenia najkrótszej nocy w roku, ten zaś zwyczaj ma przedchrześcijańskie korzenie, dzień przesilenia obchodzono jako Noc Kupały. Mimo usilnych zabiegów schrystianizowania święta (ustanowienie wigilii św. Jana Chrzciciela - Nocy świętojańskiej), nie udało się zatrzeć pierwotnego pochodzenia obrzędu. Podobnie PRL-u wystrzegający się wszelkich religijnych inklinacji po prostu zmienił nazwę święta na Dni Morza. Radosne świętowanie wianków w czerwcu 1954 niestety zakończyło się tragicznie.
Rafał Jabłoński wspomina:
"Matka zabrała mnie taksówką z Żoliborza na Saską Kępę, by obejrzeć sztuczne ognie. Na Wybrzeżu Kościuszkowskim był taki tłum, że ledwie przejechaliśmy. Po pół wieku dowiedziałem się, że tego dnia większość rejsów byłą darmowa. I tu tkwił zalążek nieszczęścia. […] Ogni sztucznych nie było, bo zostały odwołane i powróciłem sfrustrowany do domu. Krążyły wieści o wypadku, ale gazety o nim milczały. Po paru dniach ukazał się informacja agencyjna (zob. załącznik):
W dniu 26 czerwca br. w Warszawie w godzinach wieczornych, na przystani wodnej w pobliżu mostu Śląsko-Dąbrowskiego, na skutek dużego skupienia ludzi, którzy w natłoku starali się szybko dostać na statek, poręcze pomostu wygięty się. Przeciążony pomost uległ załamaniu, a ludzie znajdujący się na rum wpadli do wody. Dzięki ofiarnej pomocy funkcjonariuszy MO, marynarzy i zebranej publiczności, uratowano kilkadziesiąt osób. Pomimo jednak usilnych starań i natychmiastowej pomocy lekarskiej nie wiato się niestety przywrócić życia 18 osobom, wydobytym z wody. Celem dokładnego zbadania okoliczności, które spowodowały ten tragiczny wyrodek, prokuratura prowadzi energiczne dochodzenie."
Był to jednak pierwszy i jednocześnie ostatni oficjalny komunikat w tej sprawie.
Źródło:
Rafał Jabłoński, Historie warszawskie nieznane… wstydliwe, Warszawa 2012.
Fotografia:
"Wianki" nad Wisłą w Warszawie, czerwiec 1976 - Fot. Grażyna Rutowska/NAC
