1 kwietnia 1956
To wcale nie żart! Bibliobusy, czyli mobilne biblioteki, działały jako obwoźna filia większej placówki, udostępniając katalog i rozwożąc książki po peryferyjnych dzielnicach miasta. Właśnie w ten sposób Biblioteka Publiczna m. st. Warszawy na Koszykowej ułatwiała dostęp do swojego zasobu czytelnikom o utrudnionym dostępie do książek.
W Polsce pomysł z bibliobusami pojawił się już na początku lat 50., warszawska biblioteka dopiero w 1957 dostała jednego chaussona (wiecznie zepsutego!) i zaadoptowała go na swoje potrzeby.
Anna Lewandowska wspomina dzieciństwo na wsi i utrudniony dostęp do książek:
Jakieś sprzyjające zrządzenie losu sprawiło, że właśnie wtedy ktoś wpadł na pomysł uruchomienia w mojej okolicy biblioteki na kółkach.
Bibliobus parkował tuż obok mojego domu. Wystarczyło wyjść przez furtkę, otworzyć ciężkie drzwi i po wdrapaniu się na kilka schodków, człowiek wkraczał do raju. Niezliczone półki wypełniał ogrom kolorowych książek, które można było przeglądać do woli. Było wszystko, o czym tylko mogłam zamarzyć. To tam znalazłam „Niekończącą się opowieść", poznałam zagadki legendarnego Hodży Nasreddina, czatowałam na kolejne tomy o Mary Poppins czy książki Astrid Lindgren. Potem miasto wchłonęło wieś, a ja należałam już do trzech bibliotek i nie miałam problemów z dostępem do lektury. Bibliobus przestał przyjeżdżać.
Pracownicy Biblioteki także chwalili ten sposób rozprowadzania książek:
Pomimo ciężkiej pracy w bibliobusie bibliotekarki z niemniejszą [!] cierpliwością od czytelników czekają chwili wyruszenia biblioteki na kółkach w teren, aby nieść oświatę do osiedli podwarszawskich.
Choć w w Polsce już coraz mniej popularne, w wielu rejonach świata bibliobusy nadal pomagają w kolportowaniu słowa pisanego w najbardziej niedostępnych zakątkach (zob. galerię z załączników).
Źródła:
Z życia Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy, nr 4, 1957.
Małgorzata Fedorowicz-Kruszewska, „Małe satelity na kółkach”, czyli o historii i współczesnej działalności bibliotek ruchomych, w: Toruńskie Studia Bibliologiczne, 2012, nr 2, s. 81-96. [PDF]
Kronika Filmowa 13/1950: Biblioteki na peryferiach
Bibliobus Domu Książki we wsi Lubiatów - materiał nieużyty z 1950 roku
Zobacz więcej materiałów Polskiej Kroniki Filmowej na stronie Repozytorium Cyfrowego Filmoteki Narodowej.
Fotografia:
Bibliobus Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy - Fot. ze zbiorów Mazowieckiej Biblioteki Cyfrowej, domena publiczna
