28 listopada 1967
28 listopada 1967 w warszawskiej Fabryce Samochodów Osobowych (FSO) rozpoczęto produkcję jednego najbardziej rozpoznawanych aut Polski Ludowej - Fiata 125p, popularnie zwanego „Dużym Fiatem”.
Produkcję w Warszawie aut na licencji włoskiego Fiata prowadzono już przed wojną (Fiat 508). Po wojnie - z powodów politycznych - nie udało się wznowić produkcji Fiata, zamiast tego postawiono na współpracę z Rosjanami. Tak powstał model Warszawa, produkowany na licencji radzieckiej. Model ten był już w latach 60. przestarzały, tak pod względem technicznym, jak i wyglądu nadwozia. Dlatego wrócono do współpracy z Fiatem. Polski model był adaptacją Fiata 125, literka "p" w nazwie miała podkreślać polskie pochodzenie modelu.
Pierwsze auta posiadały silniki 1,3 o mocy 60KM, później wprowadzano coraz więcej modyfikacji silnikowych, a także zmian nadwozia (kombi, pick-up, sanitarka, limuzyna). Samochody produkowane były z myślą o eksporcie, w końcu lat 60. rynek wewnętrzny miał jednak ciągle zbyt małą siłę nabywczą. Wszystko zmieniło się w latach 70. i 80., kiedy to - dzięki zachodnim kredytom - udało się pobudzić konsumpcję. Dodatkowego wejście na rynek słynnego Fiata 126p „Malucha” sprawiło, że właściwie do lat 90. krajobraz polskich szos zdominowany został właśnie przez posiadaczy tych dwóch modeli aut. Przy czym „Duży Fiat” był traktowany jako auto nieomal luksusowe, bardziej pożądane, przydające więcej prestiżu.
„Duży Fiat” stał się autem otoczonym czcią. Andrzej, syn premiera Piotra Jaroszewicza, znany był ze swojego zamiłowania do szybkiej jazdy. W roku 1973 pobił nawet światowe rekordy prędkości na dystansie 25 000 km, 25 000 mil oraz 50 000 km - jechał właśnie modelem 125p. W telewizji „Dużym Fiatem” jeździł porucznik Borewicz, bohater popularnego serialu „07 - zgłoś się”. Charakterystyczną żółć floty warszawskich taksówek MPT stanowiły głównie „Duże Fiaty” - uwieczniono je w serialu „Zmiennicy”.
Ostatni model wyprodukowano 29 czerwca 1991. Do tego czasu powstało niemal 1,5 miliona egzemplarzy Fiata 125p, z czego 880 tys. poszło na eksport.
Kronika Filmowa 38/1987: Felieton o samochodzie marki Fiat
Zobacz więcej materiałów Polskiej Kroniki Filmowej na stronie Repozytorium Cyfrowego Filmoteki Narodowej.
Literatura:
- Stowarzyszenie Miłośników Fiata 125p
- Strona „Polski Fiat 125p”
- Radosław Bugowski, Polski Fiat jako „miejsce pamięci”. Rola i obraz marki w kulturze polskiej drugiej połowy XX wieku. Refleksje wokół koncepcji, "Klio" 2011, nr 1, s. 123-140.
- Fryderyk Sosnkowski, Turystyka motorowa w Polsce w dekadzie Edwarda Gierka, w: Teoretyczne i praktyczne uwarunkowania kultury fizycznej i turystyki, red. Teresa Drozdek-Małolepsza, Alena Buková, Częstochowa 2015.
Mapa
Fotografia:
Okładka prospektu reklamowego FSO z 1968 r. W tle Pałac na Wodzie z Łazienkach - Fot. Fiat125p.pl
