7 listopada 1914
7 listopada 1914 przy ulicy Brackiej 25 otwarto nowy gmach Domu Towarowego Bracia Jabłkowscy. Od 1884 roku mały sklepik Anieli Jabłkowskiej przy Widok 6 przeobraził się w wielki dom towarowy i markę znaną każdemu przedwojennemu warszawiakowi. W czym tkwił sekret handlowy Braci Jabłkowskich?
Być może sekret firmy tkwił we wzajemnym wspieraniu się poszczególnych członków rodziny Jabłkowskich? Faktem jest, że mały sklepik przy Widok 6 powstał dzięki rodzinnym składkom w ramach związku rodowego "Spójnia" założonego przez Józefa Jabłkowskiego. Ten ostatni, ojciec dziewięciorga dzieci postanowił, by każde z nich składało się po sześć rubli rocznie na rzecz funduszu rodzinnego, który miał być wsparciem dla rodzeństwa w potrzebie. Z tych właśnie składek Aniela założyła w wydzielonym pokoiku przy domu rodziców sklepik z galanterią, gdzie sama prowadziła sprzedaż. Sklepik prosperował całkiem dobrze i niebawem przeniesiono się do większego pomieszczenia przy Hożej 8, gdzie zatrudniono jedną ekspedientkę i rozszerzono asortyment o artykuły włókiennicze. Kolejny przełom nastąpił w 1897 roku kiedy do już wtedy spółki Bracia Jabłkowscy przystąpił brat Anieli, Józef. Przeniósł on sklep na Bracką 20, rozszerzył asortyment, a od 1900 roku wprowadził sprzedaż wysyłkową, która okazała się ogromnym sukcesem sprzedażowym!
Sprzedaż wysyłkowa na dużą skalę wprowadzona przez Józefa była zupełnym precedensem w tamtym okresie. Przede wszystkim była to sprzedaż w oparciu o wydawane dwa razy w roku katalogi z bardzo szerokim asortymentem i stałymi cenami. Sprzedawano towary dostępne dla każdej kieszeni, na przykład zestawy wypraw ślubnych miały rozpiętość cen od 150 do 2 tysięcy rubli. Towary były wysyłane pocztą za darmo przy zamówieniu powyżej 12 rubli, płatność odbywała się przy odbiorze. Największymi nabywcami towarów wysyłkowych była liczna rzesza Polaków zamieszkująca tereny wschodnie, w głębi Rosji, na Ukrainie, Białorusi i Litwie. Ogromny sukces tej formy sprzedaży spowodował, że pozostali bracia z rodzeństwa Jabłkowskich, przyłączyli się do spółki i zdecydowano o budowie gmachu przy ulicy Brackiej 25.
Otwarcie nowoczesnego, przestronnego budynku o siedmiu kondygnacjach oznaczało nową erę w działalności firmy. Niestety zbiegło się ono z wybuchem I wojny, który spowodował całkowite wycofanie się ze sprzedaży wysyłkowej, a także gwałtowny spadek obrotów. Pierwsze lata powojenne także dla Braci Jabłkowskich nie były szczęśliwe ze względu na galopującą inflację, kryzys gospodarczy. Stopniowo udawało się jednak przezwyciężać trudności i przez całe dwudziestolecie Dom Towarowy Bracia Jabłkowscy był stałym elementem handlowego pejzażu stolicy. Sprzedaż obejmowała w zasadzie wszystkie towary poza żywnością. W okresie dwudziestolecia jednak najwyższe obroty osiągano ze sprzedaży konfekcji ciężkiej: ubrań, kostiumów, sukien i okryć wierzchnich. Istniejący do dziś gmach Domu Towarowego głęboko zapadł w pamięć szczególnie dzieciom.
Maria Walter wspomina:
"Na antresoli u Braci Jabłkowskich przed Bożym Narodzeniem był teatrzyk dla dzieci. Na takiej taśmie przesuwał się Święty Mikołaj, renifery zaprzężone do sań, w saniach siedział Święty Mikołaj obładowany. Takie okolicznościowe i to się na takiej taśmie przesuwało. Jak ja mogłam iść tam oglądać, dziesięć razy mogłam to samo oglądać."
Źródła:
Feliks Jabłkowski, Dom Towarowy Bracia Jabłkowscy. Romans ekonomiczny, Warszawa 2005
Mapa "Warszawa zapamiętana"
Mapa
Fotografia:
Reklama - Bracia Jabłkowscy - "Tygodnik Ilustrowany" 21.02.1937 nr 8, wolna domena
