29 września 1963
29 września 1963 oddano do użytku stację PKP Warszawa Powiśle. Budynek zaprojektowany przez twórców Dworca Centralnego, stanowi przykład jednego z najciekawszych, modernistycznych powojennych budynków Warszawy.
Arseniusz Romanowicz i Piotr Szymaniak zaprojektowali wiele z najciekawszych budynków powojennej Warszawy: Dworzec Centralny, Dworzec Wschodni oraz stacje Ochota, Powiśle i Stadion, położone na przecinającej miasto linii średnicowej. Wyjątkowy charakter stacji Powiśle wynika z usytuowania jej w połowie wysokości skarpy warszawskiej i w bezpośrednim sąsiedztwie przedwojennego mostu Poniatowskiego. Na etapie planowania przystanek miał nazywać się „Skarpa”. Za sprawą lokalizacji w połowie wysokości skarpy i w przestrzeni pomiędzy dwiema dzielnicami — Powiślem i Śródmieściem — dworzec musiał zostać wyposażony w dwie kasy i kioski handlowe obsługujące oba wejścia.
Widoczny na zdjęciu górny pawilon Powiśla od strony Alej Jerozolimskich przykryty został płaszczyzną rozciągniętą pomiędzy dwoma łukami. Kształt ten umożliwiał optymalne doświetlenie wnętrz światłem dziennym bezpośrednim i światłem odbitym, tworzył też z dachu naturalną rynnę, a cały budynek przypominał latawiec. Sama forma została pomyślana w kontraście do istniejących tuż obok wieżyczek mostu Poniatowskiego. W kontraście do mostu były także projektowane perony stacji. Górny pawilon nadal pełni funkcję kas i poczekalni. Kilka lat temu został wyremontowany.
Dolny pawilon (patrz załącznik) przykryty został odwróconą czaszą, wyciętym fragmentem kuli co spowodowało, że pawilon przypomina niemal statek kosmiczny. Forma dachu miała odnosić się do łuków mostu. Pawilon dolny kilka lat temu został wyremontowany. Dziś nie ma już w nim kas - znajduje się tu modna klubokawiarnia.
Parabolida hiperboliczna na której oparta jest konstrukcja PKP Powiśle nawiązuje do nurtu "czystej konstrukcji" w jakim tworzyli autorzy projektu. Nie dbali jednak o reklamę i przez większą część życia pozostawali w cieniu. Również same budynki przez nich projektowane szybko podupadły i jeszcze do niedawna trudno było je docenić pod warstwami brudu i przybudówek.
Źródła:
Marta Leśniewska, Architektura w Warszawie, Warszawa 2005
Mapa
Fotografia:
PKP "Powiśle" - Fot. Zbyszko Siemaszko/FORUM
