3 czerwca 1939
3 czerwca 1939 roku otwarto Tor Wyścigów Konnych na Służewcu przy ulicy Puławskiej. W momencie otwarcia Tor Służewiec był najnowocześniejszym i największym obiektem tego typu w Europie, do dziś jest uznawany za jeden z najpiękniejszych na świecie. Doskonała jest architektura zarówno budynków, dwóch torów i trzech trybun oraz malownicze usytuowanie wśród bujnej zieleni.
Hrabia Zygmunt Plater-Zyberk, główny architekt „Służewca” zwiedził wszystkie najlepsze europejskie tory wyścigowe przed przystąpieniem do pracy, dzięki czemu uniknięto błędów w fazie projektowej i wykorzystano najnowsze rozwiązania techniczne. Zadbano o usytuowanie torów aby nie gromadziła się na nich woda i o odpowiedni ich kształt dostosowany do sportowych gonitw. Poza trzema trybunami dla gości o różnej zasobności portfela, wybudowano także mieszkania dla personelu, magazyny, stajnie dla 800 koni, studnię, wieżę ciśnień, tworząc w ten sposób małe "miasteczko wyścigowe". Kompleks miał także bardzo nowoczesne i funkcjonalne rozwiązania techniczne jak automatyczne zraszanie, podziemne przejście między stajniami a padokiem.
Historia wyścigów konnych w Warszawie jest jednak dużo starsza niż historia Toru Wyścigowego na Służewcu. Pierwsze wyścigi miały miejsce już pod koniec XVIII wieku, ich miejsca na przestrzeni lat się zmieniały. Najdłużej funkcjonował tor wyścigowy na Polach Mokotowskich usytuowany w okolicy placu Unii Lubelskiej. Ze względu na bardzo dużą popularność wyścigów konnych, już od lat 20. XX wieku poważnie rozważano wybudowanie stałej siedziby. Od zakupu ziemi na terenie Służewca w 1926 roku, do ukończenia budowy minąć musiało jednak trzynaście lat. Torem warszawiacy cieszyli się tylko trzy miesiące, do wybuchu wojny. W tym krótkim czasie w gonitwach na Służewcu wystartowało ponad 1000 koni!
W czasie wojny Tor Wyścigów szczególnie nie ucierpiał, gdyż stacjonowali w tym miejscu Niemcy. Po wojnie znacjonalizowano prywatne stadniny, a Tor Wyścigowy przejęło przedsiębiorstwo Państwowe Tory Wyścigów Konnych. Pierwsza gonitwa po wojnie odbyła się już w 1946 roku. Kolejne zmiany nadeszły w roku 1989, obecnie Służewcem zarządza Polski Klub Wyścigów Konnych, a inwestorem strategicznym jest Totalizator Sportowy.
Tor na Służewcu był i jest nie tylko miejscem rozrywki, ale także hazardu. Hasło "bomba w górę" mobilizowało i mobilizuje stałych bywalców, fachowych graczy i naiwniaków, czyli hazardzistów amatorów. Film Piłkarski poker pokazuje ciemną stronę Wyścigów - ustawione gonitwy, nielegalne zakłady, przekręty. Dla Jerzego Hoffmana Tor Służewiecki był natomiast miejscem obserwacji obyczajowych, co można zobaczyć w jego mało znanym, dowcipnym dokumencie Typy na dziś z 1959 roku. Jak obecnie wyglądają Wyścigi można się przekonać samemu wybierając się na jedną gonitw. Najważniejsza z nich to Wielka Warszawska na przełomie września i października, ustanowiona w 1895 roku, w której zwycięzca otrzymuje Nagrodę Prezydenta m. st. Warszawy. Zwycięstwo w tej gonitwie często przesądza o przyznaniu nagrody Konia Roku.
Kronika Filmowa 22/1946: Otwarcie wyścigów konnych na Służewcu
Zobacz więcej materiałów Polskiej Kroniki Filmowej na stronie Repozytorium Cyfrowego Filmoteki Narodowej.
Źródła:
O wyścigach - Historia toru
Olgierda Budrewicza Słownik Warszawski, Olszanica 2011.
Kamil Potrzuski, Tor Wyścigów Konnych na warszawskim Służewcu – jedna z największych inwestycji sportu widowiskowego w międzywojennej Warszawie, w: Z dziejów wychowania fizycznego, sportu i turystyki w Polsce i w Europie, red. Jerzy Kosiewicz, Eligiusz Małolepszy, Teresa Drozdek-Małolepsza, Częstochowa 2016, s. 99-112.
Mapa
Fotografia:
Otwarcie Toru Wyścigów Konnych na Służewcu, 1939 - Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe
