9 grudnia 1877
Już w 1877 r. na wyprodukowanych w Warszawie (!) aparatach dokonano pierwszych prób rozmów telefonicznych. Mimo że wyniki okazały się bardzo zachęcające, to na uruchomienie centrali i sieci telefonicznej warszawiacy musieli czekać aż do 1882 r.
Rok po uzyskaniu patentu przez Grahama Bella na telefon odbyła się w Warszawie pierwsza udana próba nawiązania rozmowy głosowej na odległość. Do tego celu użyto dwóch aparatów zbudowanych w warszawskiej Fabryce Aparatów Telegraficznych założonej przez Bernarda Petscha, oraz kabla telegraficznego biegnącego wzdłuż linii kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Pierwszy aparat ustawiono na dworcu Wiedeńskim w Warszawie, drugi zaś zainstalowano w odległym o ponad 60 kilometrów dworcu w Skierniewicach.
9 grudnia 1877 r., po godz. 22-giej uzyskano połączenie. Osoby znajdujące się w Warszawie poprosiły osobę znajdującą się w Skierniewicach o wymienienie nazw stacji kolejowych znajdujących się pomiędzy nimi. W odpowiedzi dało się słyszeć ciche, z metalicznym dźwiękiem wymienione kolejne stacje. Następnie spróbowano przesłać muzykę przez telefon. Niestety opisujący to wydarzenie dziennikarz stwierdził, że „usłyszeliśmy w telefonie jakieś uderzenia w takt, ale muzyki niepodobna było odróżnić”. Powrócono więc do testów z prowadzeniem rozmowy, „które jak najlepiej przekonały nas o możności przesyłania dźwięków mowy ludzkiej za pomocą elektryczności”.
Niestety jednym z podstawowych problemów w transmisji było wykorzystanie linii telegrafu – dlatego też oprócz dźwięku rozmów cały czas w tle było słychać miarowy stukot alfabetu Morse’a, którym przesyłane były depesze.
Po pierwszym, dość obiecującym teście, tego samego dnia wykonano drugi test, już po północy, kiedy to zminimalizowano zakłócenia powodowane przez telegraf. Tym razem udało się usłyszeć także muzykę: „można już było usłyszeć tony skrzypcowe i pozytewki, lubo niewyraźnie, dźwięki zaś aryj granych na trąbce w Skierniewicach, dochodziły do Warszawy doskonale”.
W kolejnych dniach przeprowadzano inne próby na mniejszych odległościach. 11 i 12 grudnia wykonano rozmowy telefoniczne pomiędzy budynkiem kancelarii wodociągów przy ul. Dobrej a wodozbiorem w Ogrodzie Saskim. Na tak bliskim dystansie „wyrazy dochodziły wybornie, śpiew i tony skrzypcowe przechodziły po drucie także dość dobrze”.
Przez kolejne lata odbywały się w Warszawie publiczne demonstracje działania telefonu, jednakże dopiero w 1881 r. wprowadzone zostały na terenie Rosji przepisy umożliwiające budowę sieci telefonicznych. Na ich podstawie w lipcu 1882 r. przy ul. Próżnej została uruchomiona pierwsza sieć obsługiwana przez The International Bell Telephone Company. Warszawa wkraczała w erę połączeń telefonicznych!
Źródła:
Kurjer Warszawski, 1877, nr 272
Kurjer Warszawski, 1877, nr 275
Fotografia:
Pierwszy telefon Bella - Fot. Library of Congress
